2 แนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับเพศสภาพ

• พัฒนาการของสตรีนิยม
• สตรีนิยม Feminism
• แนวคิดที่ีให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องเพศ จำแนกออกเป็น
• เพศธรรมชาติ (sex)
• เพศที่ติดตัวมาแต่กำเนิด
• เพศสภาวะ (GenderX
• เพศที่สังคมประกอบสร้าง
• กลายมาเป็นตัวแปรสำคัญที่มี 2 เงื่อนไข
• สังคม
• วัฒนธรรม
• การครอบครองอำนาจ Power ของผู้ชาย
• ชายเป็นใหญ่
• อิสระภาพ
• การจำกัดพื้นที่ของ หญิง
• เทคโนโลยีที่ผลิตขึ้น เช่น รถ เครื่องซักผ้า ฯลฯ เพื่อรับใช้ ชาย
• หลัง ศต.20 มีการรวมกันของ "ขบวนการสิทธิสตรี (Women movement)
• ภาคปฏิบัติ
• การศึกษาอย่างจริงจังเกี่ยวกับความจริงทางสังคม
• เรื่องความสัมพันธ์ระหว่างเพศ
• ความสัมพันธ์เกี่ยวกับตัวแปรเชิงวัฒนธรรม อื่นๆ
• ชาติพันธ์
• ศาสนา
• อายุ
• ชนชั้น
• อาชีพ
• ฯลฯ
• การสื่อสาร
• ความสนใจของ สตรีนิยม
• 1.มุมมองด้านเพศภาวะ (Gender lens)
• กรณีการใช้เวลาว่าง
• มาร์กซิสมองว่า เวลาว่างเป็นผลผลิตของระบบทุนนิยม สร้างขึ้นมาเพื่อ "ครอบงำและขูดรีด" ชนชั้นแรงงาน
• สตรีนิยม ขยายมุมมองออกไปอีกว่า ในระบบทุนฯ มีการขูดรีด แต่ในขณะที่เวลาว่างของชาย ย่อมมีมากกว่า หญิง
• 2.การเมืองของการนสร้างความรู้ (Politics of Knowledge)
• แนวคิดที่สอดคล้องกับ ฟูโกต์ ที่ว่า "ความรู้ไม่ใช่ข้อเท็จจริง หรือ สัจจธรรม ที่เป็นประโยชน์ สำหรับมนุษย์ แต่ความรู้เกิดจากกลวิธี อำนาจทางสังคม
• นำมาสู่คำถามที่ว่า " ความรู้ต่างๆ ถูกสถาปนาโดยใคร เป็นอำนาจของใคร
• "ความรู้ เป็น ผลผลิตทาง เพศ ใช่หรือไม่
• 3.การสร้างความรู้แลลสหวิทยาการ (Interdidciplinary)
• ความรู้ และ โลก ส่วนใหญ่ ถูกสถาปนาขึ้น จากอำนาจของ เพศชาย
• ความรู้ ถูกผสานเข้ากับหลายสำนัก
• วรรณกรรม
• การสื่อสาร
• วิทยาศาสตร์
• สิ่งแวดล้อม
• การเมือง
• การปกครอง
• ศาสนา ฯลฯ
• 4.สนใจค้นคว้าตัวแปรใหม่ๆ
• ตัวแปรในที่นี้เข้ามีส่วนสัมพันธ์กับเพศสภาวะ(Gender)
• ความรื่นรมย์ (pleasure)
• เพศวิถี (Sexuslity)
• เวลาว่าง
• ร่างกาย
• ส่วนตัว / สาธารณะ(private / Public
• พื้นที่
• ความบันเทิง ฯลฯ
• พัฒนาการการต่อสู้ของหญิง
• การต่อสู่ของผู้หญิง ตะวันตก
• ศต.12-16
• ในโลกตะวันตกเรียกว่า ยุคมืด (Dark Age)
• มีการก่อตัวของชนชั้นกระฎุมพี
• มีการสถาปนาอำนาจของคริสตศาสนา
• เกิดโลกทัศน์ ชายเป็นใหญ่
• หญิงที่ต่อสู้ จะถูกกล่าวหาว่าเป็น แม่มด
• เกิดการล่าแม่มด (Witch Hunt)
• ทำลายความรู้ของผู้หญิง
• ศต.18
• ระบบทุนนิยมอุตสาหกรรมมีการขยายตัว
• เกิดการแบ่งงานกันทำ (Division of labour)
• คำอ้างคืิอ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการทำงานสูงสุด
• แต่การควบคุม / บริหาร /กำหนดนโยบาย เป็นของ "ผู้ชาย" เป็นส่วนใหญ่
• เกิดลัทธิแม่บ้าน (House wifisation)
• มีบทบาทในการกำหนดหน้าที่ ระหว่างพื้นที่สาธารณะ กับ พื้นที่ส่วนตัว ที่ชัดเจน
• ชาย ทำหน้าที่หาเลี้ยงครอบครัว
• หญิงเป็นแม่บ้าน
• หญิง ต้องตกอยู่ภายใต้อาณัติของ "ลัทธิบริโภคนิยม"
• การซื้่อของเข้าบ้าน
• รอลดกระหน่ำ
• เครื่องสำอาง
• การทำจมูก/ทำปาก/ทำหน้า-ตัว ฯลฯ ต้องมีรูปร่างผอม เป็นต้น
• ยุคกลาง ศต.20 - ปัจจุบัน
• การล่มสลายของโซเวียตในปี 1956 ทำให้ 1960 เป็นการต่อสู่ของ หญิง ตะวันตกยุคใหม่
• การเคลื่อนไหวทางสังคม โดยการเรียกร้องสิทธิ
• เรียกร้องความเสมอภาค
• เกิดการศึกษาในมิติที่ว่า "หญิง" มิใช่วัตถุ แต่เป็นผู้ที่มีอำนาจ และ สร้างความรู้ เหมือนกัน
• เกิดแนวคิด สตรีนิยม (Feminism) ที่ึศึกษาเกี่ยวกับ ผู้หญิง และ เพศภาวะ
• เรื่องส่วนตัว / เรื่องครอบครัว / ร่างกาย / เป็นเรื่องการเมืองชนิดหนึ่ง
• 1970
• กระแสสตรีนิยม เริ่มไหลเข้าสู่โลกของสื่อสารมวลชน
• 1978
• เกิดการรวมตัวกันของกลุ่มนักวิชาการสตรี
• 1980
• การศึกษาเกี่ยวกับ สตรีนิยม ไปสู่การวิเคราะห์ประเด็นใหม่ๆ
• ปัจจุบัน
• มีการผสานข้ามศาสตร์ และเกิดสาขาความรู้ ที่เรียกว่า Interdiscipinary
• จากสตรีนิยม
• สู่เพศสภาวะ
• ขยายประเด็นทางชีวะภาพ
• สู่การศึกษาที่หลากหลาย
• ความเป็นชาย
• ความเป็นหญิง
• ความเป็นรักร่วมเพศ
• ทฤษฎีว่าด้วยรักร่วมเพศ
• ฯลฯ
• การต่อสู่ของผู้หญิงในสังคมไทย
• ในสัมยรัฐกาลที่ 4 กรณีอำแดงเหมือน
• พ.ศ.2431-2475
• หญิงไทยมีโอกาสได้รับรู้ข้อมูลข่าวสารจากนิตยสาร
• พ.ศ.2516
• นักกิจกรรม หญิง มีโอกาสได้เข้าร่วมในการเคลื่อนไหวทางการเมือง
• พ.ศ.2516-2517
• มีการจัดตั้งองค์กรสตรี "สมาคมส่งเสริมสถานภาพสตรี" เพิื่อแก้ไขกฎหมายผ่าน สื่อสารมวลชน
• การดำเนินการในเรื่องนี้มักถูกพ่วงประเด็นทางการเมืองไปด้วยเสมอ
• เช่น ภาพการเคล่ื่อนไหวของสตรีถูกถ่ายทอดอย่างไม่เหมาะสมผ่านช่องทางสื่อสารมวลชน
• พ.ศ.2518
• มีการประกาศวันสตรีสากล ที่มีการรับรู้ไปทั่วโลก
• พ.ศ.2519-2528
• กลุ่มองค์กรสตรี เริ่มแยกตัวออกจากองค์ฺทางสังคมอื่นๆเพื่อจับประเด็นสตรีโดยเฉพาะ
• เช่น ปัญหาโสเภณี / การข่มขืน ความรุนแรง การทำแท้ง ฯลฯ
• แผนพัฒนาเศรษฐกิจ พ.ศ.2535-2554
• เร่ิมมีการกำหนดแผนที่เน้นไปในด้านที่เกี่ยวข้องกับ สตรี โดยเฉพาะ
• สื่อสารมวลชน เป็นกลไกสำคัญในการเคลื่อนไหวนี้
• ปัจจุบัน
• เกิดกระบวนการเคลื่อนไหวด้านสตรี และเพศสภาวะที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น
• แนวคิดเกี่ยวกับ สตรีนิยม เข้าไปเป็นส่วนผสมของการร่างรัฐธรรมนูญ ด้วย
• -ทฤษฎีสตรีนิยม
• -สตรีนิยมสายเสรีนิยม
• โวลล์สโตนคราฟ
• สังคมพัฒนาไปมาก แต่บทบาทของ หญิง ไม่เปลี่ยนแปลงไปเลย
• ผู้สนใจเรื่องความเท่าเทียมในสิทธิทางเพศ
• สังคมจะดีจะต้องประกอบด้วย
• 1.ความเสมอภาค(Equality)
• 2.เสรีภาพ(Freedom)
• 3.ภราดรภาพ(Fraternity)
• ไม่เห็นด้วยกับ รุสโซ ที่ว่าผู้หญิงไม่มีเหตุผล
• เข้าโต้แย้งว่า ที่จริงแล้วผู้หญิงขาดโอกาสที่จะโต้แย้งมากกว่า / และ เป็นธรรมชาติ ของผู้หญิง
• เสนอให้เห็นถึงมิติของการกดขี่
• 1.การกดขี่ทางวัฒนธรรม
• การห่อเท่้าของชาวจีน / การคลุมถุงชน
• 2.การกดขี่ทางสังคม
• การกดขี่ผ่านสถาบัน /โรงเรียน/ครอบครัว
• 3.การกดขี่ทางการเมือง
• กดขี่ทางกฎหมาย
• -สตรีนิยมสายมาร์ซิสต์ (Marxist Feminism)
• แนวนี้มีลักษณะของการวิพากษ์(critical)
• Friedrich Engels
• วิเคราะห์เรื่อง "ชนชั้น"
• กรรมสิทธ์ส่วนบุคคล เป็นสาเหตุของการเกิดชนชั้น และการเอารัดเอาเปรียบ
• ทุนนิยมไม่เพียงแต่การกดขี่แรงงาน //// กรณี วันหยุด มีประเด็นของการขูดรีด ระหว่างเพศ แทรกอยู่ด้วย
• Juliet Mitchell (1940)
• เรื่องของการแบ่งงานกันทำ นำมาสู่การขูดรีด
• เช่น ผู้ชายทำหน้าที่ บริหาร / ควบคุม /กำหนดแนวทาง
• ผู้หญิง เป็นเลขา พนักงานต้อนรับ
• กรัมชี่
• สนใจปัญหาเชิงอุดมการณ์และจิตสำนึก ที่ถูกสร้างผ่าน "ภาษา"
• เช่น หญิงสวยต้องผอม / ชายหล่อต้องมี ซิกแพค เป้นต้น
• สอดรับกับเรื่องเกี่ยวกับ "เพศภาวะ" (Gender)
• -สตรีนิยมสายถอนรากถอนโคน (Radical Feminism)
• เวอร์จิเนีย วูลฟ์
• ไม่เชื่อว่า "ทุนนิยมจะกดขี่ผู้หญิงไว้"
• แต่ผู้หญิงถูกกดขี่มาก่อน ไม่ว่าจะเป็นก่อนทุนฯ หรือ หลังทุนฯ ผู้หญิงถูกกดขี่ผ่านระบบสังคม "ปิตาธิปไตย" หรืิอ ชายเป็นใหญ่ (Patriarchy)
• ในประวัติศาสตร์ หญิงถูกเอาเปรียบเสมอ
• การเอาเปรียบหญิง ถูกฝังรากลึกในระดับ จิตใต้สำนึก
• เช่น การกระทำผ่านความเป็นแม่ ทางชีวะภาพ(Biological Motherhood)
• การมีครอบครัวต้องมีการสมรส การบอกผี เป็นต้น
• ผู้หญิงที่ดี คือ ผู้หญิงบริสุทธิ์ /รักนวลสงวนตัว
• การขูดรีดในผู้หญิง สามารถพัฒนาไปสู่การขูดรีดในแบบอื่นๆ เช่น
• ขูดรีดระหว่างชนชั้น
• ขูดรีดระหว่างชาติพันธ์
• ขูดรีดระหว่างสีผิว
• ขูดรีดระหว่างอายุ ฯลฯ
• ข้อเสนอคิือ "ล้มล้างลัทธิชายเป็นใหญ่ลง"
• เช่น การปฏิเสธระเบียบสัญลักษณ์แบเพศชาย(Male Symbplic Order) ที่นำเอาแบบของผู้ชาย มาเป็นมาตรฐานวัดความมีคุณค่า
• เช่น ผู้ประกาศหญิง ต้องแสดงความเคร่งขรึม เหมือนผู้ประกาศชาย
•  -สตรีนิยมสายหลังโครงสร้างนิยม (Post-structuralist Feminism)
• จูดิธ บัทเลอร์ (Social action)
• ความหมายต่างๆ ถูกประกอบสร้างผ่านโครงสร้างทางภาษา
• ความหมายของผู้หญิง ผู้ชาย ถูกสร้างผ่านภาษา
• สังคมรับรู้ และนำไปสู่การปฏิบัติ สืบทอดกันต่อๆไป
• การต่อสู้ของผู้หญิง คือ ยอมรับ และต่อต้าน
• ยอมรับ
• ทำงานในอาชีพที่สังคมกำหนด
• ต่อต้าน
• ก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งที่ สังคมคาดหวังว่าเป็นงานของผู้ชาย
• -สตรีนิยมสายหลังสมัยใหม่(Postmodern Feminism)
• ได้รับอิทธิพลมาจาก ทฤษฎีสังคมศาสตร์ สายปรากฎการณฺ์วิทยา(Phenomenology)
• ที่เชิื่อว่า ความจริงรอบตัวเรามิได้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แต่เป็นการประกอบสร้างของสังคม
• จึงมีคำถามว่า ใครเป็นผู้มีอำนาจในการประกอบสร้าง
• การประกอบสร้างนี้มีไว้เพื่ออะไร
• เอกสารประกอบการบรรยาย Ppt
• ความหลากหลายทางเพศ